DIR Floortime

DIR Floortime nedir?

DIR® Floortime™ çocukların gelişimsel süreçlerini değerlendirerek, karşılıklı etkileşim yolu ile sosyal, duygusal ve bilişsel gelişimlerini desteklemeyi hedefleyen bir yaklaşımdır. Tipik gelişim gösteren çocuklar ile doğru etkileşim kurmayı, yetişkin çocuk arasındaki duygusal bağı güçlendirmeyi ve oyun arkadaşı olmayı sağladığı gibi, farklı gelişim özelliklerine sahip çocukların bireysel özellikleri ve güçlü yönleri dikkate alınarak değerlendirilmeleri, eğitim ve terapi programlarının planlanması ve uygulanması için çeşitli disiplinlerden uzmanların kullanabileceği bir modeldir.

Otizm Spektrum Bozuklukları,Down Sendromu,Gelişimsel Bozukluklar,iletişim dil ve konuşma ile ilgili zorluklarda uygulanabilir. Gelişimsel (Developmental), Bireysel (Individual) ve Etkileşim Temelli (Relationship based) bir yaklaşım modelidir. Psikodinamik bir bakış açısı ile çocukların nörobiyolojik profillerini, gelişimsel özelliklerini ve çocuk ile etkileşimde bulunan yetişkinin bireysel özelliklerini de dikkate alarak, oyunu terapi yöntemi olarak kullanmak, eğlenirken gelişimsel hedeflere ulaşmak amaçlanır.

DIR®Floortime™modeli, çocuğa beceri eğitimi yolu ile hedef davranışlar ve beceriler kazandırmayı değil; sosyal, duygusal ve bilişsel kapasitenin gelişimi için gereken alt yapıyı oluşturmayı önemser.

DIR Floortime  Dr. Stanley Greenspan’ın tipik gelişim özellikleri  gösteren çocuklar ve aileleri ile ilgili yapmış olduğu çalışmalarından yola çıkarak,Dr. Serena Wieder ile birlikte geliştirilmiş olduğu bir yaklaşım modelidir. Çocuk ve aileyi birlikte değerlendirerek, aile merkezli bir bakış açısı ile çocuğun gelişimini desteklemek amaçlanır.

Değerlendirme sürecinde çocuk ve ailenin  bireysel farklılıkları önemsenir,sadece çocuğun takvim yaşı değil,gelişimsel olarak hangi düzeyde olduğu da dikkate alınır. Duygusal ve bilişsel gelişimi desteklemek için karşılıklı ilişkiye dayanan, kısaca Floortime (yerde oyun) adı verilen bir yöntem uygulanır. Floortime;duygulanım ve heyecan içeren  karşılıklı etkileşimin  çocuğun gelişimindeki  önemini vurgulayarak (AFEKT), oyunu terapi aracı olarak kullanan bir yaklaşımdır.

DIR (Developmental, Individual Difference, Relationship-based)

Gelişimsel özelliklere, bireysel farklılıklara göre, bireyler arasında ilişki kurulmasına dayanan model, klinisyenlerin, ailelerin ve uzmanların çocuğu daha iyi anlamaları ve gelişimini desteklemek için kullanabilecekleri bir yaklaşımdır. Alandaki uzmanların, Otizm Spektrum Bozukluğu ya da başka gelişim problemi olan çocuklar için detaylı değerlendirme yapabilmesini ve müdahale programları geliştirebilmesini sağlar. DIR modelinin klinik uygulanış şekli DIR Floortime® tekniğidir.

DIR Modeli, çocuğun sadece spesifik becerileri ve davranışlarına odaklanmak yerine, sosyal duygusal ve düşünsel kapasitelerin oluşması için sağlam temeller atmayı hedefler.

D (Developmental): GELİŞİMSEL BÖLÜM

Gelişimsel Bölüm (D) DIR modelinin yapı taşlarıdır. Çocuğun gelişimsel olarak nerede olduğunu anlayabilmek tedavi programını planlamak için önemlidir. Altı tane Fonksiyonel-Duygusal Gelişim basamağı (FEDL), çocuklar düşünsel ve duygusal olarak büyürken öğrendikleri gelişimsel kapasitelerini kapsamaktadır.

1) Regülasyonu ve sakinliği koruyabilmek ve dış dünyaya dikkatini verebilmek.Ortaklaşa dikkat sağlama

2) Başkalarıyla ilişki kurmak ve birliktelik sağlamak;

3) Duygulanım,yüz ifadesi ve jestler kullanarak iletişim başlatmak ya da başlatılan iletişime cevap vermek

4) Problem-çözme ve niyet içeren sürekli bir etkileşim sağlamak;

5) Düşünceleri (sembolleri) kullanarak ihtiyaçları oyuna yansıtabilmek ve yaratıcılığı kullanabilmek;

6) Düşünceler arası köprü kurabilmek, mantık çerçevesinde düşünebilmek. Empatik ilişkiler kurabilmek için bu gelişimsel kapasitelerin yanı sıra akademik ve sosyal becerilerin de kazanılmış olması gerekir.

I (Individual-Differences): BİREYSEL FARKLILIKLAR BÖLÜMÜ

Bireysel farkılılklar bölümü (I), her çocuğun biyolojik olarak çevresinden ve kendi bedeninden gelen uyaranları nasıl işlediği, ve tepki verdiği ile ilgilidir. Işitme duyusu ile çevresel sesleri algılamak, dokunma duyusu ile çevredeki eşyaları algılamak,motor hareketleri sıralama kapasitesi genel olarak bu bireysel farklılıkların çokça görüldüğü alanlardan birkaçıdır. Örneğin, bir çocuk dokunmaya ya da seslere hiporeaktif olabilir. Bu durumda bu tür duyularını doyurmaya yönelik ortamlarda bulunmak isteyecektir. Bu uyaranları arayacaktır.Eğer hiperreaktif bir çocuk ise ,bazı sesleri duymak onu aşırı derecede uyaracağından rahatsızlık duyarak uzaklaşmak isteyebilir,yada beklenmedik şekilde bağırma gibi davranışlar sergileyebilir.R (Relationship-Based): İLİŞKİ TEMELLİ BÖLÜM

İlişki temelli bölüm eğitmenlerin, uzmanların, ebeveynlerin ya da diğer bakım verenlerin duygulanımı kullanarak çocuğun gelişimsel seviyesi ve bireysel farklılıklarına göre çocukla etkileşime geçmesidir. Bu ilişki sayesinde çocuğun fonksiyonel ve duygusal gelişimini ilerletmek hedeflenir.